Henri Toivonen, fiński kierowca rajdowy, pozostaje jedną z najbardziej legendarnych postaci w historii sportów motorowych. Jego życie i kariera były pełne pasji, sukcesów, ale także tragicznych wydarzeń, które na zawsze zmieniły oblicze rajdów. W artykule przyjrzymy się bliżej jego życiu, osiągnięciom oraz wpływowi, jaki wywarł na świat rajdów samochodowych.
Jak rozpoczęła się kariera Henriego Toivonena?
Henri Toivonen urodził się 25 sierpnia 1956 roku w Jyväskylä, mieście będącym od 1951 roku gospodarzem Rajdu Finlandii. Już od najmłodszych lat jego życie było związane z motoryzacją. Jego ojciec, Pauli Toivonen, był mistrzem Europy w rajdach samochodowych w 1968 roku, co niewątpliwie wpłynęło na wybór drogi życiowej młodego Henriego. W wieku zaledwie pięciu lat Henri nauczył się prowadzić pojazd, a w wieku dwunastu lat już samodzielnie testował swoje umiejętności na zamarzniętych jeziorach Finlandii.
Jego pierwsze kroki w sportach motorowych to starty w zawodach gokartowych, w których zdobył Puchar Finlandii. Następnie przeniósł się do Formuły Vee, gdzie odniósł sukcesy, w tym mistrzostwo Finlandii w 1977 roku. Co ciekawe, gokart, którym startował Toivonen, został później sprzedany rodzicom Miki Häkkinena, przyszłego dwukrotnego mistrza świata Formuły 1.
Początki w rajdach samochodowych
Swoją rajdową karierę Henri rozpoczął w 1975 roku, debiutując w Rajdzie Finlandii za kierownicą Simca Rallye 2. Niestety, awaria miski olejowej uniemożliwiła mu ukończenie rajdu. W kolejnych latach startował w różnych samochodach, takich jak Chrysler Avenger czy Citroën CX 2400, zdobywając doświadczenie i zwracając na siebie uwagę zespołów fabrycznych.
Przełomowym momentem w jego karierze był rok 1980, kiedy to został fabrycznym kierowcą zespołu Talbota. Toivonen odniósł swoje pierwsze zwycięstwo w mistrzostwach świata, wygrywając Rajd Wielkiej Brytanii w wieku 24 lat. Tym samym stał się najmłodszym zwycięzcą rajdu WRC w historii, rekord ten utrzymał się aż do 2008 roku.
Jakie były największe sukcesy Henriego Toivonena?
Henri Toivonen zapisał się w historii rajdów jako niezwykle utalentowany i odważny kierowca. W trakcie swojej kariery wygrał trzy rajdy WRC: Rajd Wielkiej Brytanii w 1980 i 1985 roku oraz Rajd Monte Carlo w 1986 roku. Dziewięciokrotnie stawał na podium, zdobywając łącznie 194 punkty w klasyfikacji mistrzostw świata.
Jednym z jego największych osiągnięć było zwycięstwo w Rajdzie Monte Carlo w 1986 roku, dokładnie 20 lat po kontrowersyjnej wygranej jego ojca w tym samym rajdzie. Po tym sukcesie Pauli Toivonen stwierdził, że „nazwisko Toivonenów zostało oczyszczone”.
Współpraca z zespołem Lancii
W 1984 roku Toivonen dołączył do zespołu Lancii, gdzie startował modelem 037, a później nowoczesną Lancią Delta S4. To właśnie za kierownicą Delty S4 Henri odniósł swoje największe sukcesy, w tym wspomniane zwycięstwo w Monte Carlo. Samochód ten, wyposażony w napęd na cztery koła i podwójnie doładowany silnik, był jednym z najbardziej zaawansowanych technologicznie pojazdów grupy B.
Delta S4 pozwalała na niesamowite osiągi, przyspieszając do 100 km/h w zaledwie 2,3 sekundy. Jednak jej moc i charakterystyka prowadzenia wymagały od kierowcy niezwykłych umiejętności i precyzji. Szef zespołu Lancii, Cesare Fiorio, podkreślał, że Toivonen był jednym z niewielu kierowców, którzy potrafili w pełni wykorzystać potencjał tego pojazdu.
Jak doszło do tragicznego wypadku na Rajdzie Korsyki?
2 maja 1986 roku, podczas Rajdu Korsyki, doszło do tragicznego wypadku, który na zawsze zmienił świat rajdów samochodowych. Henri Toivonen i jego pilot Sergio Cresto prowadzili w rajdzie, pomimo że Fin zmagał się z grypą i gorączką. Na siódmym kilometrze 18. odcinka specjalnego Lancia Delta S4 wypadła z trasy i spadła na dno wąwozu, gdzie doszło do eksplozji zbiornika paliwa. Obaj członkowie załogi zginęli na miejscu.
Przyczyny wypadku nigdy nie zostały jednoznacznie wyjaśnione, a brak świadków i całkowite zniszczenie samochodu uniemożliwiły dokładne ustalenie okoliczności tragedii. Po wypadku prezydent FISA, Jean-Marie Balestre, zdecydował o zakazie startów samochodów grupy B, co weszło w życie z początkiem 1987 roku.
Reakcje i zmiany w świecie rajdów
Śmierć Henriego Toivonena i Sergio Cresto wstrząsnęła światem sportów motorowych. Wypadek uwydatnił niebezpieczeństwa związane z samochodami grupy B, które były niezwykle szybkie, ale jednocześnie trudne do opanowania. Krytyka pod adresem FISA i zespołów fabrycznych za zbyt późne wprowadzenie zmian w regulacjach była powszechna.
Wprowadzenie zakazu startów samochodów grupy B oraz planowanej grupy S miało na celu poprawę bezpieczeństwa w rajdach. Od 1987 roku najlepsze zespoły rywalizowały w grupie A, gdzie samochody były mniej zaawansowane technologicznie i bardziej zbliżone do modeli produkcyjnych.
Jak pamięć o Henrim Toivonenie jest pielęgnowana?
Henri Toivonen pozostaje ikoną rajdów samochodowych, a jego pamięć jest pielęgnowana na różne sposoby. Na Korsyce, w miejscu wypadku, ustawiono marmurowy kamień dedykowany Toivonenowi i Cresto, pod którym codziennie składane są kwiaty. W 1988 roku Michèle Mouton zorganizowała zawody Race of Champions, które mają na celu upamiętnienie Henriego i Sergio.
Każdego roku w trakcie Race of Champions wyłaniany jest indywidualny zwycięzca, który otrzymuje Puchar Henriego Toivonena. Innym trofeum jest Henri Toivonen Grand Attack Trophy, przyznawane uczestnikom serii Peugeot’s Rally Challenge, którzy najlepiej uosabiają ducha młodego Fina.
Henri Toivonen to symbol odwagi, pasji i nieustannego dążenia do perfekcji. Jego historia pozostaje inspiracją dla kolejnych pokoleń kierowców.
Życie prywatne i dziedzictwo
Henri Toivonen był żonaty z Erją i miał dwójkę dzieci: syna Markusa i córkę Arlę. Jego brat, Harri Toivonen, również był kierowcą wyczynowym, startując zarówno w rajdach, jak i wyścigach. Rodzina Toivonenów pozostaje jednym z najbardziej znanych nazwisk w historii sportów motorowych.
Dziedzictwo Henriego Toivonena to nie tylko jego osiągnięcia sportowe, ale także wpływ, jaki wywarł na rozwój rajdów samochodowych. Jego historia przypomina o znaczeniu bezpieczeństwa w sporcie i inspiruje do nieustannego dążenia do doskonałości.
Co warto zapamietać?:
- Henri Toivonen, fiński kierowca rajdowy, urodził się 25 sierpnia 1956 roku i zadebiutował w rajdach w 1975 roku.
- W wieku 24 lat zdobył swoje pierwsze zwycięstwo w mistrzostwach świata, wygrywając Rajd Wielkiej Brytanii w 1980 roku, stając się najmłodszym zwycięzcą w historii WRC.
- Toivonen wygrał trzy rajdy WRC: Rajd Wielkiej Brytanii (1980, 1985) oraz Rajd Monte Carlo (1986), zdobywając łącznie 194 punkty w klasyfikacji mistrzostw świata.
- Tragiczny wypadek na Rajdzie Korsyki 2 maja 1986 roku, w którym zginął Toivonen i jego pilot, doprowadził do zakazu startów samochodów grupy B w rajdach.
- Pamięć o Toivonenie jest pielęgnowana poprzez różne trofea i zawody, w tym Puchar Henriego Toivonena oraz marmurowy kamień w miejscu wypadku na Korsyce.
